Að vinna með gervigreind: samtal fremur en kvaðning

Árangursrík notkun gervigreindar snýst ekki eingöngu um að slá inn „rétta“ kvaðningu (e. prompt). Hún byggir á gagnvirku samtali. Notandinn getur leiðrétt svör, beðið um skýringar, óskað eftir einfaldari útgáfu eða víkkað umræðuna í smáum skrefum. Með slíkri nálgun er hægt að móta niðurstöðurnar í samræmi við eign þarfir og markmið.

 

Dæmi: Takmörkuð notkun án eftirfylgniHaustið 2024 spurðum við gervigreindartólið Copilot:„Hvað er Copilot?“

Svar (þýtt og stytt):„Copilot er samtalsgervigreindarlíkan sem byggir á GPT-4 arkitektúrnum. Það er hannað til að eiga merkingarbærar og áhugaverðar samræður við notendur og aðstoða við fjölbreytt verkefni. Copilot getur hjálpað með:

  • Að svara spurningum og veita upplýsingar um ýmis efni.
  • Að búa til og framkvæma forritunarkóða.
  • Að leita að upplýsingum á netinu.
  • Að búa til myndir út frá textalýsingum.
  • Að veita stuðning og ráðgjöf við ýmis verkefni.

Ef þú hefur einhverjar sérstakar spurningar eða verkefni sem þú þarft aðstoð við, láttu mig vita!“

Núna ætti svarið að líta út eins og skjáskotið hér að neðan (vor 2025). Gott er að muna að gervigreindarverkfærin eru i sífelldri þróun og svör geta breyst yfir tíma!

Dæmi: Bætt svörun með eftirfylgni

Haustið 2024 spurðum við gervigreindartólið Copilot:„Hvernig myndirðu útskýra Copilot fyrir einhverjum sem hefur aldrei notað það?“

Svarið hljóðaði svona (þýtt og staðfært):

„Copilot er samtalsgervigreind sem byggir á GPT-4 arkitektúr. Það er hannað til að eiga merkingarbær og áhugaverð samskipti við notendur og aðstoða þá við fjölbreytt verkefni. Hér eru nokkur lykilatriði sem lýsa Copilot:
 

  1. Samtalsgervigreind: Copilot getur átt samskipti við notendur á mannlegan hátt, svarað spurningum þeirra, veitt upplýsingar og aðstoðað við ýmis verkefni.
  2. Fjölbreytt þekking: Copilot hefur aðgang að miklu magni af upplýsingum og getur veitt innsýn og greiningu á fjölbreyttum sviðum, allt frá vísindum og tækni til lista og menningar.
  3. Aðlögunarhæfni: Copilot getur aðlagað svör sín að þörfum og óskum notenda, hvort sem það er að veita stutt og hnitmiðuð svör eða ítarlegar útskýringar.
  4. Verkefnastjórnun: Copilot getur hjálpað notendum við að skipuleggja og framkvæma verkefni, eins og að skrifa kóða, búa til lista, leita að upplýsingum á netinu og margt fleira.
  5. Notendavænt viðmót: Copilot er hannað til að vera auðvelt í notkun og aðgengilegt fyrir alla, óháð tæknilegri þekkingu.

Ef þú hefur einhverjar spurningar eða þarft aðstoð við eitthvað sérstakt, láttu mig vita!“

Athugið: Gervigreindin getur gert mistök og því þarf að yfirfara svörin með gagnrýnu hugarfari.Núna ætti svarið að líta út eins og skjáskotið hér að neðan (vor 2025).

Dæmi: Skýr og markviss notkun með samhengi

Haustið 2024 spurðum við gervigreindartólið Copilot:

„Ég er í fyrsta ári í námskeiðinu Íslenskt mál – uppruni og saga við Háskóla Íslands og er að leita að hugmyndum fyrir ritgerð. Hvernig get ég fengið sem gagnlegasta aðstoð frá þér við að þróa efni og nálgun?“

Svar (þýtt og stytt):

"Það er frábært að þú sért að leita að hugmyndum fyrir ritgerðina þína í námskeiðinu „Íslenskt mál – uppruni og saga“. Hér eru nokkur skref sem gætu hjálpað þér að þróa efni og nálgun fyrir ritgerðina:

1. Velja áhugavert efni

Hér eru nokkrar hugmyndir að efnum sem gætu verið áhugaverð fyrir ritgerðina þína:

  • Uppruni íslenskrar tungu: Rannsókn á þróun íslenskrar tungu frá forníslensku til nútímamáls.
  • Samanburður á íslensku og öðrum germönskum málum: Hvernig hefur íslenskan þróast samanborið við önnur germönsk mál eins og ensku eða þýsku?
  • Áhrif landnámsins á íslenskt mál: Hvernig hafði landnám Íslands áhrif á þróun íslenskrar tungu?
  • Málbreytingar á Íslandi: Rannsókn á helstu málbreytingum sem hafa átt sér stað á Íslandi í gegnum tíðina.
  • Íslenskar mállýskur: Samanburður á mismunandi mállýskum á Íslandi og hvernig þær hafa þróast.

2. Safna heimildum

Það er mikilvægt að hafa traustar heimildir fyrir ritgerðina þína. Hér eru nokkrar leiðir til að safna heimildum:

  • Bækur og greinar: Leitaðu að bókum og vísindagreinum um íslenskt mál og sögu þess. Háskólabókasafnið og Google Scholar geta verið góðir staðir til að byrja.
  • Rannsóknir og skýrslur: Skoðaðu rannsóknir og skýrslur frá íslenskum málfræðingum og stofnunum eins og Árnastofnun.
  • Viðtöl og frumheimildir: Ef mögulegt er, reyndu að fá viðtöl við sérfræðinga á sviði íslenskrar málfræði eða nota frumheimildir eins og handrit og skjöl.

3. Þróa rannsóknarspurningu og nálgun

Þegar þú hefur valið efni og safnað heimildum, er næsta skref að þróa rannsóknarspurningu og nálgun. Hér eru nokkur dæmi:

  • Rannsóknarspurning: Hvernig hefur íslenskan þróast frá landnámi til nútímans?
  • Nálgun: Greina helstu tímabil í þróun íslenskrar tungu og bera saman við þróun annarra germanskra mála.

4. Skipuleggja ritgerðina

Skipulag er lykilatriði í ritgerðarskrifum. Hér er dæmi um hvernig þú gætir skipulagt ritgerðina þína:

  • Inngangur: Kynna efnið og rannsóknarspurninguna.
  • Bakgrunnur: Gefa yfirlit yfir sögu og þróun íslenskrar tungu.
  • Aðferðafræði: Lýsa aðferðum sem þú notar til að safna og greina gögn.
  • Niðurstöður: Kynna helstu niðurstöður rannsóknarinnar.
  • Umræða: Ræða niðurstöðurnar og tengja þær við rannsóknarspurninguna.
  • Niðurlag: Draga saman helstu niðurstöður og leggja til frekari rannsóknir.

5. Skrifa og endurskoða

  • Skrifaðu fyrstu drög að ritgerðinni og endurskoðaðu þau ítrekað. Fáðu endurgjöf frá kennurum eða samnemendum til að bæta ritgerðina.
  • Ef þú þarft frekari aðstoð við að þróa efni eða nálgun, eða ef þú vilt fá nánari upplýsingar um ákveðið efni, láttu mig vita!
  • Svarið verður skýrara, hnitmiðaðra og nýtist betur sem grunnur að ritgerð."

Til minnis

Siðferðileg og árangursrík notkun gervigreindar

Til að nýta gervigreind með ábyrgum og uppbyggilegum hætti þarf að hafa eftirfarandi í huga:

  • Skýr markmið: Hvernig getur gervigreindin stutt við nám og rannsóknir?
  • Akademískan heiðarleika: Hvernig tryggjum við að nemendur tileinki sér sjálfir efnið?
  • Gagnrýna hugsun: Hvernig metum við gæði, takmörk og áreiðanleika upplýsinga? Hvernig greinum við gæði og takmörk gervigreindar?

Í þessu samhengi er Copilot gott dæmi – en sömu sjónarmið eiga einnig við um önnur spjallmenni og gervigreindartól.

Ábyrg notkun gervigreindar í kennslu – góðar leiðbeiningar

  • Gerðu siðferðilegt mat áður en ný tól eru tekin í notkun
    Íhuga þarf áhrif tólanna á nemendur, kennslu og námsumhverfið áður en ný tólin eru innleidd.
  • Viðhald þekkingar og fræðsla fyrir kennara
    Kennarar ættu reglulega að sækja námskeið eða vinnustofur um gervigreind, nýjungar og þróun hennar og siðferðileg viðmið.
  • Stuðlað að opnu samtali
    Innan deilda og faghópa ætti að skapa rými fyrir umræðu um siðferðileg, lagaleg og kennslufræðileg atriði tengd notkun gervigreindar – bæði innan Háskóla Íslands og í víðara fræðasamfélagi.
Image