Kennsluáætlun: Að vinna með gervigreind sem kennari

Þegar fjalla á um notkun gervigreindar í kennslu er mikilvægt að skýra afstöðu í kennsluáætlun námskeiðsins. Þar er gott að tilgreina hvaða reglur gilda um notkun gervigreindar í námskeiðinu: Hvenær má nota gervigreind, í hvaða verkefni og með hvaða hætti. Kennari ákveður hvort heimilt sé að nota gervigreind í öllum verkefnum, í ákveðnu verkefni, eingöngu í ákveðnum hluta í verkefni (t.d. við hugmyndavinnu), eða alls ekki.

Kennari þarf einnig að skilgreina hvernig nemendur skuli gera grein fyrir notkun sinni á gervigreind. Dæmi um slíkar kröfur eru:

Að tilgreina notaðar kvaðningar (prompts).
Að birta samtalið við spjallmenni sem viðauka.
Að skrifa stuttan ígrundunartexta um notkun og ferli.

Þessar ákvarðanir eiga heima í kennsluáætlun og er mikilvægt að ræða þær reglulega í kennslustundum. Kennari þekkir námskeiðið og nemendahópinn best og eru því best til fallnir að stilla notkun gervigreindar í hóf og samhengi.

Neðar á síðunni er að finna dæmi um setningar sem hægt er að nýta í kennsluáætlun eða verkefnalýsingar til að skýra heimilaða notkun og væntingar til framlags nemenda.

Dæmi um stigveldi notkunar gervigreindar í verkefnum

Engin notkun gervigreindar
Verkefnið skal unnið án aðstoðar gervigreindar. Nemandi reiðir sig alfarið á eigin þekkingu, færni og skilning.
Dæmi: Þú mátt ekki nota gervigreind við þetta verkefni. Þú þarft að sýna fram á sjálfstæða þekkingu og hæfni.

Undirbúningsvinna með gervigreind
Gervigreind má nota á undirbúningsstigi, t.d. við hugmyndavinnu eða heimildaleit. Nemandi ber sjálfur ábyrgð á áframhaldandi þróun og framsetningu verkefnis.
Dæmi: Þú mátt nýta gervigreind í upphafi en verkefnið þarf að endurspegla þína eigin vinnu.

Samvinna við gervigreind
Gervigreind má nýta sem stuðning við úrvinnslu, t.d. við textasmíð, ritstýringu og hugmyndavinnu. Nemandi ber ábyrgð á gagnrýnni túlkun og mótun efnisins.
Dæmi: Þú mátt nýta gervigreind sem hjálpartæki, en berð ábyrgð á efnisvali, úrvinnslu og túlkun.

Heildarnotkun gervigreindar
Gervigreind má nýta við alla þætti verkefnisins. Nemendur eiga að beita tólum af gagnrýnni hugsun og markvissri nálgun.
Dæmi: Þú mátt nýta gervigreind við alla þætti verkefnisins, svo framarlega sem þú getur sýnt fram á gagnrýna notkun hennar.

Sköpunarvinna með gervigreind
Gervigreind er nýtt á skapandi hátt til að þróa nýjar nálganir og lausnir. Verkefnið byggir á samvinnu nemanda og kennara.
Dæmi: Þú átt að nýta gervigreind á skapandi hátt og móta lausnir í samráði við kennara.

Dæmi um leiðbeiningar fyrir ígrundun nemenda

Til að auðvelda nemendum að gera grein fyrir notkun gervigreindar má láta þau fá dæmi um upphafssetningu eins og:

„Við úrvinnslu þessa verkefnis notaðist ég við gervigreindartól á [hugmyndastigi / ritstigi] til að [lýstu notkun]. Ég sannreyndi allar [heimildir / upplýsingar] sjálf(ur).“

Ef nemendur nýttu sér ekki gervigreind, má nota:

„Ég notaði engin gervigreindartól við úrvinnslu þessa verkefnis.“

Dæmi um ígrundun

„Við úrvinnslu þessa verkefnis notaðist ég við Microsoft Copilot á hugmyndastigi til að útbúa lista yfir möguleg viðfangsefni tengd verslun á miðöldum á Íslandi. Ég valdi efni sem tengdist Hansasambandi kaupmanna. Einnig nýtti ég Copilot til að fá tillögur að fræðimönnum sem fjallað hafa um efnið, en sannreyndi allar heimildir með aðstoð gagnagrunna Háskóla Íslands. Fyrsta uppkastið vann ég án aðstoðar gervigreindar. Að loknu ritunarfasa nýtti ég Copilot til að lagfæra málfar og tengingar. Engin rök eða efnisatriði ritgerðarinnar komu beint frá gervigreind.“

Af hverju þetta er gagnlegt

Stuðlar að sjálfsskoðun nemenda og meðvitund um eigið vinnuferli.
Hvetur til gagnrýninnar greiningar á efni frá gervigreind.
Tryggir gegnsæi og samræmi við leiðbeiningar kennara.
Undirstrikar ábyrgð nemandans – hvort sem gervigreind var notuð eða ekki.